بهترین مولتی ویتامین برای گیاهان

گیاهان برای رشد و نمو هر چه بهتر به انواع مواد مغذی، قارچ کش، آفت کش، ویتامین ها و.... نیازمند هستند. کشاورزی مدرن صنعتی، امروزه به تمامی ابعاد اثرگذار در پرورش گیاهان و ثمردهی باغات کشاورزی نگاه کاملا تخصصی دارد. باید گفت که برای رسیدن به یک نتیجه ایده آل فاکتورهای بسیار زیادی باید در کنار هم به درستی رعایت شود.

در این مقاله شما با یکی از مهم ترین ریز مغذی های صنعت کشاورزی بطور کامل آشنا خواهید شد.

نقش ریز مغذی های در صنعت کشاورزی

ریز مغذی ها در کشاورزی به عنوان عناصری با نیاز کمتر ولی اهمیت برابر با ماکرو ها شناخته شده اند. این ترکیبات در گیاهان نقش های اساسی دارند به گونه ای که در صورت کمبود در باعث ایجاد محدودیت در رشد و در نتیجه کاهش عملکرد می شوند.

ریز مغذی‌ ها در کشاورزی نقشی به مانند نقش ویتامین‌ها برای بدن انسان می‌باشد. گاهی به دلیل کمبودهای خاک در مواد ریز مغذی مجبور به استفاده از کودهای ریز مغذی می‌شویم. در انسان نیز به همین شکل است، هنگامی که غذای انسان به میزان کافی ویتامین نداشته باشد ما ضعیف می‌شویم و برای جبران این ضعف باید از مکمل‌های ویتامینی استفاده کنیم.

نقش ریز مغذی ها در کشاورزی نیز درست به مانند ویتامین‌ها در بدن انسان است. میکرو المنت‌ها یا همان ریز‌ مغذی ها ترکیباتی هستند که به میزان کم برای گیاه ضروری می‌باشند و معمولا در کنار کود کامل و به منظور تقویت گیاه استفاده می‌شوند. شما با خرید کود های ریز مغذی میتوانید تمامی عناصر مورد نیاز گیاه را به صورت یک جا تامین کنید.

کدام عناصر جز ریز مغذی ها کشاورزی هستند؟

به طور کلی یک گیاه برای رشد خود به ۱۷ عنصر شناخته شده نیاز دارد که در دو دسته ریز مغذی‌ ها و درشت‌‌مغذی‌ها طبقه‌بندی می‌شوند. چیزی که مسلم است این است که گیاه به مقدار برابری به این عناصر نیاز ندارد و بسته به نوع گیاه ترکیب مورد نیاز از عناصر نیز متفاوت خواهد بود.

به طور مثال گیاهانی که در خانواده دانه‌های روغنی محسوب می‌شوند نیاز مبرمی به گوگرد دارند و گیاهانی که بر مبنای پروتئین هستند نیاز مبرمی به نیتروژن دارند. همچنین عنصر پتاسیم در درختان میوه و به منظور افرایش کیفیت میوه‌ها نقش قابل توجهی دارد.

این ۱۷ عنصر مورد نیاز گیاه در دو دسته عناصر ریز‌مغذی و درشت‌مغذی و به شرح زیر طبقه‌بندی می‌شوند، که هدف ما در این مقاله پرداختن به ریز مغذی ها می باشد.

• کود آهن

عنصر آهن یکی از اجزای مهم آنزیمی در گیاهان است که در نقاط مختلفی از سیستم انرژی و تکثیر گیاه نقش دارد. در شرایطی که کمبود آهن در گیاه داشته باشیم سنتز کلروپلاست گیاهی مختل می‌شود و این اختلال در گیاه منجر به زردی آن می‌شود.

پس یکی از دلایل زرد شدن نا به هنگام گیاهان کمبود آهن در آن است و یکی از دلایل اصلی کمبود آهن در خاک زیاد بودن بیکربنات و قلیایی بودن خاک است.

• کود روی

اگر خاک زمین شما قلیایی است و مقادیر آهک بالا و مواد آلی کمی دارد به احتمال فراوان میزان عنصر روی در آن کم است و باید اقدام به تغذیه زمین با این عنصر بکنید. نقش این عنصر در گیاه ساختاری می‌باشد و به عنوان کوآنزیم در کنار آنزیم‌های حیاتی گیاه اقدام به فعالیت می‌کند.

از علائم کمبود روی در خاک می‌توانیم به کوچک شدن برگ‌ها، افت گلدهی و دیگر علائم مانند زردی در برگ‌ها شود. کمبود این عنصر در درختان میوه اثرات مشهودی دارد. به طور مثال کمبود روی در انگور منجر به این می‌شود که دانه‌های انگور  به طور همزمان نرسند. به طور کلی کمبود هر عنصری میتواند باعث خسارات جبران ناپذیری شود، به همین دلیل شما با خرید کود های کشاورزی اصل و با کیفیت میتوانید از بروز این خسارات جلوگیری کنید یا به موقع اصلاح آن انجام شود.

• کود بور

بور یکی از عناصر ریز مغذی است که نقشی اساسی در ساختار گیاه و تولید مثل سلول‌های آن‌ دارد. این عنصر در خاک متحرک است و به شکل یونی خود می‌تواند توسط گیاه جذب شود. همچنین بور به طور مستقیم در گرده‌افشانی و تولید دانه نقش دارد.

برای آنالیز میزان بور موجود در گیاه بهترین راهکار بررسی و استفاده از برگ‌های جوان گیاه است. حداقل میزان کافی بور در برگ گیاه خشک باید ۲۵ تا ۷۵ واحد در هر میلیون یا PPM باشد. استفاده از کود حاوی بور در مواقعی که میزان آن کم باشد و در گیاهانی همچون یونجه، چغندر قند، سیب‌ زمینی، گل آفتابگردان، سویا و کلزا توصیه می‌شود.

• کود منگنز

گیاهانی همچون گندم، جو، نخود، نخودفرنگی، لوبیا، سیب‌زمینی، سویا، پیاز، کاهو، اسفناج، سیب، انگور، مرکبات و هلو حساسیت بالایی نسبت به کمبود منگنز از خود نشان می‌دهند. از علائم کمبود منگنز در گیاهان می‌توانیم به رنگ‌ پریدگی، زرد شدن و نکروزه‌ شدن برگ‌ها اشاره کنیم.

از نقش‌های منگنز در گیاهان می‌توانیم به فعالیت آنزیمی، تسریع جوانه‌زنی و کمک به رسیدگی میوه‌ها اشاره کنیم.

• کود مس

مس نیز یکی دیگر از ریز مغذی‌ ها در کشاورزی است که به عنوان کوآنزیم (فعال‌کننده آنزیم) در گیاهان به ایفای نقش می‌پردازد. این عنصر در دسته کم‌تحرک‌ترین عناصر خاک قرار دارد و به سختی و با تشکیل ترکیب با دیگر عناصر که فعال‌تر هستند جذب می‌شود. جذب مس در خاک‌های قلیایی به سختی صورت می‌گیرد و برای افزایش جذب مس باید اسیدیته خاک را کاهش دهیم.

کمبود مس در گیاهان با ریزش نابه‌هنگام برگ‌ها خود را نشان می‌دهد و شاهد سوختگی و زرد شدن برگ‌ها خواهیم بود. همچنین رشد عمومی گیاه افت خواهد کرد و گیاه شادابی خود را از دست خواهد داد. تمام این موارد در نهایت منجر به کاهش بازدهی مزرعه خواهند شد.

• کود مولیبدن

اگر بخواهیم اقدام به تغذیه گیاه بکنیم آخرین چیزی که می‌توانیم به آن فکر بکنیم مولیبدن است. مقدار مورد نیاز مولیبدن برای گیاه ۰.۳ تا ۱.۵ واحد در هر یک میلیون واحد است. این عنصر به عنوان یک کوآنزیم و در واکنش تولید اسید‌های آمینه و تبدیلات نیتروژن نقش دارد. کمبود مولیبدن در گیاهان چندان رایج نیست و تنها ممکن در برخی از گیاهان خاص شاهد کمبود آن باشیم.

• کود کلر

یکی دیگر از ریز مغذی ها در کشاورزی کلر می‌باشد. نقش این عنصر در گیاه شامل تنظیم منافذ تنفسی گیاه در مناطق گرم و خشک به منظور حفظ آب گیاه، تسهیل نقل و انتقال دیگر عناصر در گیاه و نقش فعال در قتوسنتز می‌باشد. علائم کمبود کلر در گیاهان مختلف متفاوت است و نمی‌توان به راحتی کمبود آن را تشخیص داد.

آشنایی با بهترین ریز مغذی در صنعت کشاورزی

• بررسی نقش ریزمغذی مس در گیاهان

خواص مس در گیاهان به این صورت است:  مس موجب فعال شدن آنزیم‌ها و کاتالیزورهایی می‌شود که در برخي فرآيندهاي رشدي گیاه نقش دارند. توليد ويتامين A به شدت با حضور مس ارتباط دارد. همچنین این عنصر به سنتز پروتئين كمك مي‌كند. اين عنصر به عنوان ريزمغذي طبقه‌بندی شده و به مقدار كم براي گياه مورد نياز است.

اضافه شدن ترکیبات مس، بیشترین تأثیر را بر بازیابی ریشه‌های گیاهان می‌گذارد. دانشمندان در آزمایشات متعدد و متنوع ثابت کردند که استفاده از ترکیبات مس به رشد طولی ریشه گونه‌های گیاهی کمک کرده و جهت اصلاح بهتر گام برمی‌دارند.

کلرید مس و سولفات مس در کشاورزی می‌توانند کنترل ریشه گیاه را در دست گرفته و به رشد بهتر و بیشتر گیاه کمک شایانی کنند.

پس از اضافه کردن ترکیبی شامل سولفات مس و کلرید مس به ریشه گیاه در مراحل ابتدایی شاهد رشد ریشه‌های ثانویه خواهیم بود.

به طور کل با اضافه شدن ترکیبات مس به خاک گیاه و اصلاح ریشه به کمک عنصر مس، شاهد بازیابی ریشه‌ها هستیم.

وزن خشک ریشه ها افزایش یافته، نوک ریشه با افزایش وزن رو به رو می‌شود و ریشه‌های جانبی نیز افزایش پیدا می‌کند.

خاصیت قارچ‌ کشی عنصر مس

سولفات مس پنج آبه به طور متداول در بخش کشاورزی به عنوان آفت کش، قارچ کش استفاده می‌شود. به طور کلی سولفات مس برای کنترل ویروس‌های باکتریایی و بیماری‌های قارچی محصولات میوه‌ها و سبزی‌ها و محصولات زراعی مانند زنگ گیاه، لکه برداشتن برگ‌ها، آفت‌ها و زخم پوست سیب، کپک، تاول­ها به صورت گسترده مورد استفاده قرار می گیرد.

مخلوط سولفات آلومینیوم و مس برای معالجه بیماری‌های قارچی بر روی انگورها، هندوانه‌ها و میوه‌های هسته دار استفاده می‌شود.

سولفات مس نیز به عنوان ضد جلبک برای جلوگیری از رشد جلبک‌ها استفاده می شود.

علائم نشان دهنده کمبود عنصر مس در خاک

تحقیقات دانشمندان نشان داده است بیش از ۲۵ درصد اراضی کشور با کمبود مواد معدنی از جمله مس رو به رو هستند، بنابراین برای جبران این کمبود باید از کودهای شیمیایی و طبیعی مناسبی استفاده کرد. اما اینکه چرا این مقدار از خاک کشور ما با کمبود مواد معدنی روبروست، دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد که در ادامه به آنها اشاره می کنیم :

1- زمین کشاورزی به دلیل کشت بیش از حد مواد معدنی خود را از دست می دهند بنابراین برای احیای دوباره آنها باید از انواع کودها استفاده نمود. پس قبل از اقدام به کاشت سبزی میوه و یا گیاهی نسبت به تست ph و درصد مواد معدنی موجود در آن اقدام کنید.

2- وجود مقدار زیادی کلسیم و آهک در خاک و همچنین شنی بودن خاک، مانع از جذب تمامی مواد معدنی توسط ریشه گیاه خواهد شد، پس انتخاب زمین با خاک مناسب نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

3- در برخی مواقع مواد معدنی مانند سولفات مس و سولفات روی در اعماق زمین وجود دارند و ریشه ی گیاهان قادر به جذب آن نخواهد بود، بنابراین توصیه میشود قبل از اقدام به کاشت حتماً شخم زدن زمین را به صورت اصولی و دقیق انجام دهید.

4- در برخی مواقع سرد بودن خاک نیز مانع از جذب مواد معدنی مانند پتاسیم می شود بنابراین یکی از شرایط رشد بهتر میوه ها و سبزیجات، معتدل بودن آب و هواست.

5- بعضی از کشاورزان به دلیل عدم آگاهی و بی تجربگی ، اقدام به آبیاری پی‌درپی گیاهان و درختان خود می‌کنند. جالب است بدانید که برخی از مواد معدنی مانند آهن، مس، کلسیم و منیزیم در حالت غرقابی بودن خاک جذب نخواهد شد بنابراین در آبدهی درختان و سبزیجات خود نیز دقت کافی را به خرج دهید.

6- همانطور که در بالا اشاره شد باید قبل از اقدام به کاشت، ph خاک مورد نظر را توسط کارشناسان مورد سنجش قرار داد. بالا بودن ph  مواد معدنی مانند منگنز و روی و در صورت پایین بودن ph، مواد معدنی مانند کلسیم، آهن و مس جذب ریشه گیاه نخواهند شد .

7- در برخی مواقع حضور بیش از حد یک ماده معدنی مانع از جذب این ماده معدنی دیگری می شود، به عنوان مثال وجود مقدار زیاد پتاسیم مانع جذب منیزیم می شود و یا وجود مقادیر زیادی عضو شد از جمع شدن مس توسط ریشه خاک جلوگیری می کند.

نشانه های ظاهری کمبود عنصر مس

1. پلاسیدگی گیاه
2. ریزش برگ ها و کوچک شدن آنها
3. مارپیچی شدن برگ ها در غلات
4. سوختگی نوک برگ
5. سبزکمرنگ شدن برگ ها
6. عدم رشد کامل سنبله
7. ریزش و خشکی جوانه ها
8. تجمع صمغ و شیره روی میوه و در تهایت ترکیدگی میوه
9. پاندولی شدن شاخه ها
10. کاهش تعداد دانه گرده
11. افزایش ورس
12. مشبک شدن برگ ها و پیدایش رگبرگ هایی حاوی لکه های سفید و خاکستری
13. افزایش حساسیت به آفات و بیماری ها
14. کاهش عملکرد دانه و میوه
15. برای تشخیص دقیق کمبود مس انجام آزمایش خاک الزامی است.

مهم ترین اثر ریزمغذی مس برای گیاهان

• غنی کردن خاک کشاورزی
• حفاظت از گیاهان در برابر آفت هایی نظیر قارچ ها
• کمک به حفظ خواص میوه ها نظیر میزان قند، طعم و مزه آن ها

سولفات مس بر طعم و میزان قند گیاهان بوته ای اثر دارد، اثر این ماده بر زغال اخته, گوجه فرنگی, هندوانه, پیاز، زعفران، کاهو، چغندر، هویج، کلم، بادمجان، کرفس و اسفناج بیشتر است. هرچه میزان انباشتگی آب در میوه کمتر باشد، طعم آن شیرین تر است بنابراین اگر قصد دارید میوه هایی شیرین که آبدار نیستند را تولید کنید، نیازی نیست از سولفات مس برای درختان استفاده نمایید.